In 2006, Michael Mann made his ninth film. Miami Vice, a dark fresco devoted to the lives of two undercover agents, depicts in violent detail the effects of the globalisation of crime and the collusion between politics and economics, indeed the absorption of one by the other. It is Mann at his artistic peak, occupying a privileged position in Hollywood: both respected by the “milieu” and a valued asset of the industry, he once again demonstrates his ability to bend the logic of the blockbuster (Miami Vice being puffed up as such) to a personal universe to the extent that we sometimes have the impression of a large-scale misappropriation of funds (the film cost more than $150 million) for the benefit of a radical work that does full justice to the formal and stylistic ambitions of its maker. 

Twee weken geleden overleed de Belgische producer, regisseur, televisiepionier en presentatrice Annie Declerck (1934-2021). In 1997 spraken Marianne Van Kerkhoven en Pascal Gielen met Annie Declerck voor het theatertijdschrift Etcetera. Vier decennia lang heeft zij (theater)kunstenaars geïnterviewd en hun werk gefilmd, eerst voor het NIR, dan de BRT en nog later de BRTN. Zo groeide een indrukwekkend beeldarchief dat ons in het buitenland wordt benijd. Zal de ‘VRT’ het belang van dat archief erkennen? Kan er nog verder beknibbeld worden op de culturele berichtgeving bij de openbare omroep?

En Italie, au milieu des années 70, Adriana, Barbara, Nadia et Susanna ont 20 ans quand elles décident d’entrer dans la lutte armée, de quitter leur vie sociale et leur famille pour faire de la révolution le centre et le but de leur existence. Elles rejoignent les Brigades rouges, considérées comme la plus grande organisation terroriste communiste d’après-guerre en Italie, et y deviennent des personnages clés. Après de longues années de prison, la réalisatrice Loredana Bianconi filment les quatre femmes alors qu’ils essayent de raconter chacune leur propre expérience. Dans Do You Remember Revolution (1997), elles parlent des raisons politiques qui les ont d’abord soutenues, des conflits, des doutes, des déchirures qui ont marqué leur vie de femme prise dans le tourbillon de la guerre. Bianconi : Un parcours qui débouche sur la condamnation de la lutte armée et sur la douleur due à la destruction de vies : celle des victimes et la leur.

Michael Mann was one of the first filmmakers working in Hollywood to embrace the digital. After earlier experiments with HD in Collateral (2004) and Ali (2001), Mann resolutely opts for the digital format in his 2006 Miami Vice. In this interview, Miami Vice’s cinematographer Dion Beebe explains that the choice of digital came not from practical concerns but through an experimental search, guided by Mann’s intent of the film. The interview bears witness to this turning point in film history where digital cinema still had to come to terms with itself, still had to start believing in its own possibilities.

The western used to be the secret garden of male imagination. Access to it has been closed off, the paradise parceled out, its inhabitants dispossessed. Next up are “the men who like technology”, but cowboys like horses, landscapes, showdowns. For this, freedom is the condition, reward and punishment.

The desert aesthetic in question recurs across Villeneuve's oeuvre, from Blade Runner to Arrival, but it ultimately refers to one of his main sources of inspiration: the ‘Dune’ series written by American science fiction author Frank Herbert, which began to dominate the American West Coast and then took the alternative book circuit by storm in the late 1970s. For years, the director dreamed of bringing Herbert to the big screen, with enough financial clout and logistical support – an arsenal only a major studio could offer him. In the autumn of 2021, after some obligatory COVID delays, the day came: a childhood dream come true.

Het speelfilmdebuut van Vincent Meessen opent op de campus van de Universiteit van Nanterre, schijnbaar bezet door Godard. Het is een bricolage van de Brusselse kunstenaar-filmmaker. Hij lijmt buitenopnames van het schoolterrein en de naburige metrohalte aan interieurshots gemaakt in het plaatselijke Théâtre des Amandiers toen Godard er eind 2019 een tentoonstellingsparcours bouwde rond zijn meest recente film, Livre d’images. Een zwarte man met camera speelt min of meer voor gids. Met hem kijken we in verschillende ruimtes mee naar fragmenten uit verschillende onbenoemde filmwerken terwijl de Franse meester in al evenveel ongelabelde audiosnippers orakelt over le cinéma.

Bilder der Welt und Inschrift des Krieges is een sleutelwerk uit het oeuvre van Harun Farocki en werd oorspronkelijk opgestart als een project over de geschiedenis van de arbeid. Maar onvermijdelijk lijk je dan uit te komen bij oorlog. De film toont hoe beide geschiedenissen met elkaar zijn verstrengeld, elkaar voortstuwen en teren op dezelfde technologische vooruitgang.

Een van mijn favoriete stukken over een van mijn favoriete filmmakers heet simpelweg Jean-Luc Godard. De Amerikaanse schilder, filmcriticus en auteur Manny Farber schreef het in 1968. Ik las het ongeveer dertig jaar na datum in Negative Space, de bundeling van zijn beste stukken uit die periode. Sindsdien schiet me bij het bekijken van een film van JLG geregeld de slotzin van het artikel te binnen: “In short, no other film-maker has so consistently made me feel like a stupid ass.” (...) In bevlogen proza laat Farber zich schamper uit over Godards productieve sixties-output, die hij met stijgende ergernis merkbaar op de voet heeft gevolgd en maar wat graag haat. De spreekwoordelijke druppel die aanleiding geeft tot balansopmaak: La chinoise.

André Bazin est parfois appelé « l’inventeur de la critique cinématographique ». Des générations entières de critiques et de cinéastes, notamment ceux associés à la Nouvelle Vague, sont redevables à ses écrits sur le cinéma. Le film ouvre une « fenêtre sur le monde », selon Bazin. Ses écrits sont également importants pour le développement de la politique des auteurs. Bazin : « Avouons-le, le western n’est pas pris au sérieux ! Assurément, il ne manque pas d’intellectuels pour déclarer qu’ils adorent les westerns. On entend de vieux messieurs distingués le proclamer bien haut. Mais sans même chercher ce que peut comporter d’affectation cette profession de foi (exigez des titres et vous verrez que ces prétendus « amateurs de westerns » en voient un ou deux par an !), on peut être quasiment assuré qu’elle est fondée sur des malentendus. »

Just like last year, a coronavirus edition of Bologna’s unsurpassed Cinema Ritrovato festival took place this summer. The festival is unique for its broad focus on the history of film, showing new restorations and recent (re)discoveries rather than new films.

In slechts drie jaar tijd ontstond het gehele oeuvre van Jan Decorte (1950) als filmmaker. Hij regisseerde het televisiespel Nature morte (1976), de langspeelfilms Pierre (1976) en Hedda Gabler (1978), en de televisiefilm Gombrowicz: voorvallen, avonturen (1977). Na de voltooiing van deze films maakte Decorte geen films meer; hij had naar eigen zeggen genoeg van productionele rompslomp en filmcritici die zijn werk niet serieus wensten te nemen. (...) Ook de Poolse auteur Witold Gombrowicz (1904-1969), onderwerp van Decortes televisiefilm, kreeg amper bijval van binnen- en buitenlandse critici en werd geregeld gemakzuchtig aan de kant geschoven.

André Bazin wordt weleens de “uitvinder van de filmkritiek” genoemd. Hele generaties filmcritici en filmmakers, niet in het minst die verbonden met de Nouvelle Vague, zijn schatplichtig aan zijn schrijfsels over film. Film opent een “venster op de wereld”, aldus Bazin. Zijn geschriften zouden ook belangrijk zijn voor de ontwikkeling van de auteurstheorie. Bazin: “Chris Markers Dimanche à Pékin duurt helaas maar twintig minuten en de beeldenoogst lijkt magerder dan die van Pedrazzini. Maar het beeld beperkt zich hier niet tot zichzelf. De waarde ervan wordt bepaald door twee extra dimensies: de montage en het commentaar.”

“Alongside his activities as a writer, critic, photographer, scriptwriter, filmmaker, photo editor, media artist and cartoonist/blogger, Chris Marker has recently also begun frequenting Second Life, where his avatar bears the name Sergei Murasaki. Under this guise, Marker consented to a rare online interview, where he advances the notion that he never even considered himself to be a filmmaker. Ja-mais. Furthermore, he thinks the label of ‘multi-media artist’ sounds altogether too contemporary. Rather, Marker prefers to be characterized as an artisanal bricoleur, albeit one who always puts his own unique signature on everything he tinkers with.”

Staring Back brings together about two hundred black-and-white photo portraits produced by Chris Marker from 1952 to 2006. It arose unforeseen (but what route better, given how we believe we’ve come to know him?) from an exchange of letters.

Atteyat Al-Abnoudy, a pioneer of documentary filmmaking, has been making the voices of the poor heard since the 1970s. We meet her when the first Women’s Film Festival is paying tribute to her. (...) Some call her “the poet of the documentary”. Others criticize her for portraying the poor, the bratty children, the run-down places and the abject sides of reality. Likewise, Egyptian television, the only means of broadcasting her work, asks her to disclaim her inventories of misery in order to benefit from funding. She retorts to her detractors: “You must know how to reveal reality with its dark and luminous sides, without hiding an admiration for the total commitment of the beings whose lives meet History.”

We listen to Atteyat Al-Abnoudy speak in a loud voice about her vision for art, life and reality; and we get to know her inimitable, riotous character in return. Atteyat Al-Abnoudy: “I don’t care for the prizes as much as I care for my films to be shown in my own country, because I am offering pure Egyptian cinema to the Egyptian people, and I am addressing the existence of the authentic Egyptian human. Regardless of how many prizes I win around the world, their entire sum is not as worthy as one single glance of a pair of Egyptian eyes that give my films their glory and true worth.”

Atteyat Al-Abnoudy, a young Egyptian filmmaker, has won the Grand Prix du film documentaire in Grenoble and the International Federation of Film Critics prize for Horse of Mud. And for her film The Sad Song of Touha, she has won the Novais Teixeira prize: a prize founded in memory of our colleague who died last year and who was much loved by French critics. We met Atteyat Al-Abnoudy before she was awarded these important prizes, important for the direction she wishes to give to her work. Al-Abnoudy: “When I start a film, I don’t think about its form. When I became friends with the people in the factory, the only way for me as a filmmaker to express my feelings for them was to make a film.”

Je savais déjà qu’on ne fait pas tourner comme ça du jour au lendemain des gars qui ne sont pas des comédiens. Surtout quand tu veux faire un long métrage. Et là, je me jetais dans un long métrage parlant. Des copains m’avaient dit : « Méfie-toi ! » Je leur répondais : « Merde ! Flaherty a bien tourné Nanouk, il a bien tourné Moana ! » « Ah oui, d’accord, mais c’est du muet ! Toi, tes paysans, quand ils vont ouvrir la bouche, tu vas voir, ce sera la catastrophe. » J’ai quand même tenu bon. Bien sûr, on ne peut pas leur faire jouer Le Cid ou Hamlet... Tu es obligé de leur faire jouer une chose qui leur tient aux tripes.

In the series ‘One Spectator Among Others’ Herman Asselberghs and Gerard-Jan Claes invite various passionate film lovers to elaborate on their viewing practice by email. Filmmakers, artists, critics, researchers, authors, programmers, cinemagoers, TV enthusiasts, Netflixers, YouTubers, torrent users... After the first instalment with Herman Asselberghs, we continue the series with Rebecca Jane Arthur, a Scottish visual artist, living in Brussels. She is co-founder of elephy, a production and distribution platform for film and media art based in Brussels.

In close-up verschijnen achtereenvolgens een penis en schaamhaar, borsten, en opwaartse benen. De eerste beelden uit dit aanstootgevende schimmenspel zijn vrij snel na elkaar gemonteerd. (...) Het ratelende geluid van het pornografische speelgoed roept associaties op met een filmprojector in overdrive. Zo opent Walerian Borowczyks Une collection particulière (1973) met een reflectie op het filmmedium en zijn voyeuristische genoegens.

De Portugese filmmaker Pedro Costa maakte zijn eerste film Blood in 1989. In 1994 volgde het in Kaapverdië gefilmde Down to Earth. Costa kwam terug van het eiland met pakjes en brieven van Kaapverdianen voor hun familieleden en vrienden die naar Portugal waren geëmigreerd. Zijn taak als postbode bracht hem naar de wijk Fontainhas in Lissabon, waar veel migranten woonden. Na het eerste contact met de bewoners van de wijk ging Costa verschillende keren terug en in 1997 filmde hij er Ossos, de eerste van een reeks films met de bewoners van Fontainhas. Pedro Costa: “Fontainhas is inderdaad het gevolg van iets, van de fabrieken hier, van mensen die van een of ander Noord-Schots dorp naar Sheffield verhuisden. Daar gaat het over.”

Van 9 juni tot en met 31 augustus wijdt CINEMATEK een tentoonstelling aan Fernand Schirren, de hoofdpianist die stille films begeleidde vanaf de oprichting van het Filmmuseum in 1962 tot 1982. In 1982 hielp Schirren mee aan het samenstellen van een vaste ploeg pianisten die de dagelijkse projecties in CINEMATEK zouden begeleiden, waaronder Jean-Luc Plouvier. Plouvier: “Zonder voorbereiding improviseren op stille films is een bijzondere discipline, sterk te onderscheiden van het schrijven van filmmuziek. De pianist staat niet aan de kant van de regisseur en de monteur, die voorbereid zijn en hun werk meestal verbergen.”

I think of myself as someone who has an instinctual understanding of what it is to be a minority person. That is someone whose existence is highly marginal in the society and understands it in the gut but will not be dominated by it. Therefore, I refuse all of those labels, such as Black Woman Filmmaker, because I believe in my work as something that can be looked at without labels.