State of Cinema 2020

J’ai une bonne nouvelle, pour tout le monde : le cinéma est en crise. Et d’une certaine façon c’est à peine une nouvelle, il n’a cessé de l’être depuis qu’il existe. C’est non pas le signal d’un danger pour le futur – le futur est une énigme et il faut beaucoup d’irresponsabilité pour tenter d’en formuler l’hypothèse, d’en prétendre déchiffrer les arcanes – mais plutôt celui d’une sensibilité, sismographique, aux enjeux du présent. Et je pense qu’il n’y a pas d’autre symptôme, plus pertinent, de la vitalité d’un art que sa constante remise en cause selon la constante reformulation de notre monde. La véritable question serait plutôt de savoir si les forces qui transforment le monde sont aussi celles qui transforment les arts, comment les unes se nourrissent des autres, à moins qu’elles ne soient antagonistes.

Am o veste bună pentru toată lumea: cinemaul se află în criză. Aceasta nici nu este o noutate: cinemaul n-a încetat să fie în criză de când există pe lume. Nu este semnalul unui pericol pentru viitor – viitorul este o enigmă și e nevoie de multă iresponsabilitate pentru a încerca să formulăm ipoteze pe marginea lui, să pretindem că-i descifrăm arcanele –, ci mai degrabă semnalul unei sensibilități seismografice față de mizele prezentului. Și cred că nu există alt simptom mai pertinent al vitalității unei arte decât permanenta sa autoplasare sub lupă, în funcție de permanenta reformulare a lumii noastre. Întrebarea veritabilă ar fi mai degrabă dacă forțele care transformă lumea sunt aceleași care transformă și artele, sau, în caz că sunt două seturi diferite de forțe, cum se hrănesc unele din altele, sau dacă nu cumva sunt antagonice.

Jag har en god nyhet för oss alla – filmen är i kris. Och på ett sätt är det inte ens en nyhet, för aldrig under sin existens har den upphört att vara det. Det är inte heller signalen för en framtida fara – för framtiden är en gåta som det krävs ett stort mått av oansvarighet för att formulera en hypotes om, påstå sig kapabel att tyda hemligheterna till – utan mer en seismografisk känslighet för vad som står på spel i nutiden. Jag tänker att det finns inget annat eller mer träffande symptom på livskraften i en konstart, än dess konstanta ifrågasättande av sig själv, utifrån en konstant omformulering av världen. Den verkliga frågan är att ta reda på om krafterna som förändrar världen är desamma som förändrar konsterna, hur dessa befruktar varandra, ifall de nu inte är varandras motsatser.

Mám pre všetkých dobrú správu: film je v kríze. V istom zmysle to nie je žiadna novinka, lebo v nej neprestal byť, odkedy existuje. Nejde pritom o signál nebezpečenstva pre budúcnosť – budúcnosť je záhada a na formulovanie hypotéz o nej či na predstieranie, že vieme rozlúštiť jej tajomstvá, treba veľkú dávku nezodpovednosti –, ale skôr signál až seizmografickej citlivosti na to, čo sa práve deje. A domnievam sa, že neexistuje iný, presnejší symptóm životaschopnosti nejakého umenia, než jeho nepretržité sebaspochybňovanie na základe nepretržitých reformulácií nášho sveta. Skutočnou otázkou je skôr to, či sú sily, ktoré premieňajú náš svet, zároveň silami, ktoré premieňajú aj umenie, a ako sa jedny sýtia druhými, ak náhodou nestoja proti sebe.

Jeg har en god nyhed til jer allesammen: Filmkunsten er i krise. Og på en måde er det slet ingen nyhed, for filmkunsten har altid været i krise, lige siden den blev til. Det er heller intet varsel om nogen fremtidig fare – fremtiden er et mysterium, og det kræver megen uansvarlighed at gøre sig nogle formodninger om den, at foregive at kunne tyde dens hemmeligheder – men snarere et udtryk for en seismografisk sensibilitet over for nutidens udfordringer. Og jeg tror ikke, at der findes et andet, mere sikkert tegn på en kunstforms levedygtighed end dens stadige evne til at drage sit eget eksistensgrundlag i tvivl som følge af verdens konstante forandring. Det virkelige spørgsmål bliver således, om de kræfter, der forandrer verden, også er dem, der forandrer kunsten, og hvordan de i så fald nærer hinanden, forudsat de ikke er modsætninger.

Chi pensa oggi il cinema, da quale punto di vista e secondo quali valori? E cosa pensa il cinema di se stesso? In nome di quale etica e di quali principi? Due ordini di domande molto diversi e le cui risposte sembrano essersi frammentate - soprattutto su internet - oltre che molto difficili da organizzare con coerenza.

Ik heb goed nieuws, voor iedereen: de cinema zit in een crisis. In zekere zin is dat nauwelijks nieuws want de cinema zit al sinds zijn ontstaan in een crisis. Het is evenmin een teken van toekomstig gevaar – de toekomst is een raadsel en het zou pas echt onverantwoordelijk zijn om er veronderstellingen over te maken of om te proberen haar geheimen te ontraadselen – maar eerder van een seismografische gevoeligheid voor de uitdagingen van tegenwoordig. Ik denk dat er geen ander, relevanter symptoom bestaat van de levenskracht van een kunst dan haar voortdurende invraagstelling, in lijn met de voortdurende herformulering van onze wereld. De echte vraag zou zijn of de krachten die de wereld transformeren ook de krachten zijn die de kunsten transformeren, hoe de ene leeft van de andere – tenzij ze elkaar uitsluiten.

I have some good news, for everyone: cinema is in crisis. Which is hardly news, in a way, for it has continuously been in crisis throughout its existence. It is not a sign of future danger either – the future is an enigma, and it takes a lot of irresponsibility to speculate about it, to pretend to decipher its mysteries – but rather that of a seismographic sensibility to the stakes of the present. I think there is no other symptom more relevant to an art’s vitality than its constant reappraisal, in accordance with the constant reformulation of our world. The real issue would be to know whether the forces that transform the world are the same forces that transform the arts, how both feed on one another, unless they are contradictory.

Why is Olivier Assayas’ Doubles Vies (2018) so fresh? And why does the film feel both contemporary and uncontemporary? 

Waarom is Olivier Assayas’ Doubles vies (2018) zo fris? En waarom voelt de film zowel eigentijds als oneigentijds aan?

Begin jaren tachtig reisde Olivier Assayas als filmjournalist naar Taiwan om daar een groep jonge filmmakers te ontmoeten: “De kracht van de nieuwe Taiwanese filmmakers is dat zij een hechte groep vormen, dat ze met elkaar samenwerken en als het zo uitkomt in elkaars films te zien zijn. Wat dat betreft is het provinciaalse karakter van Taipei een pluspunt. Ze zoeken elkaar vaak op en staan samen sterk tegenover een industrie die zowel geïnteresseerd is – want hun films leveren geld op − als wantrouwend – want hun ideeën en werkwijzen wijken af van de norm.”

Au début des années 1980, Olivier Assayas s'est rendu à Taiwan en tant que journaliste de cinéma pour y rencontrer un groupe de jeunes cinéastes. « La force des nouveaux cinéastes de Taïwan est qu'ils forment un groupe uni, qu'ils collaborent les uns avec les autres, apparaissent à l'occasion dans les films des amis. De ce point de vue l'aspect provincial de Taipei est un atout. Ils se voient sans cesse et constituent un front uni face à une industrie à la fois intéressée (leurs films sont rentables) et méfiante (leurs idées et leurs méthodes de travail ne sont pas les siennes). »

Ten of Olivier Assayas’ favorite films.

Tien van Olivier Assayas’ favoriete films. 

Dix des films préférés d’Olivier Assayas.

Olivier Assayas is marked by an idea of art that aims at opening things up, by the novels of Kerouac and the poetry of Allen Ginsberg, by the painting of Warhol, Bacon and David Hockney, rather than by cinema, which he’s not fetishistically attached to. This way, far from relating to a period in the sense that his films would reflect a common sensibility – concerning music, particularly – very early and very lucidly, he realised he made films against his generation instead of with it.

Formé à une idée de l’art comme ouverture par les romans de Kerouac et la poésie d’Allen Ginsberg, par la peinture de Warhol, de Bacon et de David Hockney, bien davantage que par le cinéma auquel ne le relie aucun fétichisme cinéphilique. En sorte que, loin de se situer par rapport à une époque dont ses œuvres refléteraient la sensibilité commune – en particulier musicale –, Olivier Assayas a eu très tôt et très clairement conscience de faire des films contre sa génération plus qu’avec elle.

Olivier Assayas is gevormd door een opvatting van kunst die een opening zoekt, te vinden in de romans van Kerouac en de poëzie van Allen Ginsberg, in de schilderijen van Warhol, Bacon en David Hockney, eerder dan door de cinema, waar hij door geen enkel cinefiel fetisjisme mee verbonden is. Op die manier verhoudt hij zich niet tot een tijdperk waarvan de werken een gemeenschappelijke gevoeligheid zouden delen – vooral het geval in de muziek – maar was hij er zich erg snel en erg duidelijk bewust van films te maken tegen zijn generatie eerder dan met. 

Il faudra pourtant bien un jour rendre la place à Andy Warhol qui est la sienne, celle d’un pionnier du cinéma. L’inventeur brouillon et généreux qui en très peu d'années – quatre, cinq – d’une activité boulimique, enthousiaste, entièrement nourrie par l’évidence et la simplicité du désir et de rien d'autre, a recréé à son propre usage tout un univers de cinéma, dans sa pratique concrète comme dans sa cosmogonie, imposant qu’on pourrait réinventer toujours, tout le temps, toutes les règles du cinéma.

Ooit zullen we Andy Warhol de plaats moeten geven die hem als pionier van de cinema toekomt. De verwarde en vrijgevige uitvinder die slechts in enkele jaren – vier, vijf – van vraatzuchtige, enthousiaste activiteit, volledig gevoed door de evidentie en de eenvoud van het verlangen en door niets anders, voor eigen gebruik een heel filmisch universum heeft gereconstrueerd, zowel in zijn concrete praktijk als in zijn kosmogonie, dat stelt dat men altijd, de hele tijd, alle regels van de cinema opnieuw kon uitvinden.