https://www.sabzian.be/text/anna-magnani%E2%80%99s-gesloten-deur

Anna Magnani’s gesloten deur

(1) Roma (Federico Fellini, 1972)

Roma, Fellini’s film uit 1972, toont  een collage van groteske scènes die zich afspelen in Rome op verschillende momenten in de twintigste eeuw. Op een gegeven moment in de film zien we beelden van de nachtelijke straten en pleinen van Rome. Er klinken voetstappen die dichterbij komen, een schaduw strijkt over een gevel en dan wandelt een in het zwart geklede vrouw langs een rij huizen het beeld in. De voice-over geeft uitleg: “Deze vrouw die we naar huis zien wandelen is een Romeinse actrice, Anna Magnani.” Dit is inderdaad de beroemde Italiaanse film- en toneelactrice Anna Magnani. De voice-over gaat verder: “Zij zou een levend symbool van deze stad genoemd kunnen worden.” Vervolgens opent Magnani haar voordeur en maakt aanstalten om haar huis binnen te gaan. Er wordt geknipt naar een close-up. Ze draait zich om en richt zich lachend tot de camera: “Wat ben ik?” Het is de enige keer in de film dat de camera en de voice-over diëgetisch worden en door een personage worden aangekeken en aangesproken. De voice-over antwoordt haar: “Een Rome gezien als een wolvin en een Vestaalse maagd, aristocrate en bedelares, triest en ridicuul. Ik zou zo tot morgen kunnen doorgaan.” Magnani rolt met haar ogen en zegt: “Federí, ga slapen.” De voice-over: “Mag ik je een vraag stellen?” Haar antwoord: “Neen, ik vertrouw je niet.” Ze wenst hem goedenacht en sluit de deur. Dit was de laatste keer dat ze in een film verscheen, niet veel later werd de actrice ernstig ziek en stierf.

Fellini probeert Anna Magnani, die nog niet eerder in een van zijn films meespeelde, zijn film in te trekken. Al filmend maakt hij Magnani tot het personage “Anna Magnani, de Romeinse filmster”, onlosmakelijk verbonden met de verbeelde Romeinse filmische ruimte. Magnani die ’s nachts naar huis wandelt, wordt veroordeeld tot haar eigen beeld: “Anna Magnani.” Wanneer een sentimentele Fellini haar belaadt met symbolen, “wolvin en maagd, aristocrate en bedelares”, rolt ze met haar ogen, spreekt haar wantrouwen uit over Fellini’s intenties en sluit de deur. Maar ook deze Magnani, die niet wil meespelen, kan er niet aan ontsnappen: ook in Roma verschijnt ze tenslotte als haar eigen zinnebeeld. Ook deze Magnani belandt in Fellini’s filmconstructie, en wordt onvermijdelijk weer “Magnani, la Lupa”.  In weerwil van alle weerwerk kan ze haar filmisch lot niet omzeilen. Elke “Anna Magnani” is een negatie, ze blijft zelf onherroepelijk afwezig. Hoezeer Fellini ook jacht op haar maakt, Magnani blijft verscholen achter een gesloten deur. 

Als een nachtelijke wandeling door de stad, langs donkere huizen met gesloten deuren, zo bewegen wij langs personages. De deuren blijven zonder pardon gesloten. Wij toeschouwers hebben het raden naar wat zich achter de deuren verschuilt. De personages houden de waarheid aan zichzelf en schenken ons in ruil de verbeelding. De levens zelf blijven verborgen, zoals het spook dat we nooit zouden zien als we er geen wit laken over zouden gooien. Een personage is een laken: het maakt de geesten zichtbaar en houdt ze tegelijk voorgoed verborgen.

(2) Roma (Federico Fellini, 1972)

Beelden uit Roma (Federico Fellini, 1972)

ARTICLE
03.05.2023
NL
In Passage, Sabzian invites film critics, authors, filmmakers and spectators to send a text or fragment on cinema that left a lasting impression.
Pour Passage, Sabzian demande à des critiques de cinéma, auteurs, cinéastes et spectateurs un texte ou un fragment qui les a marqués.
In Passage vraagt Sabzian filmcritici, auteurs, filmmakers en toeschouwers naar een tekst of een fragment dat ooit een blijvende indruk op hen achterliet.
The Prisma section is a series of short reflections on cinema. A Prisma always has the same length – exactly 2000 characters – and is accompanied by one image. It is a short-distance exercise, a miniature text in which one detail or element is refracted into the spectrum of a larger idea or observation.
La rubrique Prisma est une série de courtes réflexions sur le cinéma. Tous les Prisma ont la même longueur – exactement 2000 caractères – et sont accompagnés d'une seule image. Exercices à courte distance, les Prisma consistent en un texte miniature dans lequel un détail ou élément se détache du spectre d'une penséée ou observation plus large.
De Prisma-rubriek is een reeks korte reflecties over cinema. Een Prisma heeft altijd dezelfde lengte – precies 2000 tekens – en wordt begeleid door één beeld. Een Prisma is een oefening op de korte afstand, een miniatuurtekst waarin één detail of element in het spectrum van een grotere gedachte of observatie breekt.
Jacques Tati once said, “I want the film to start the moment you leave the cinema.” A film fixes itself in your movements and your way of looking at things. After a Chaplin film, you catch yourself doing clumsy jumps, after a Rohmer it’s always summer, and the ghost of Akerman undeniably haunts the kitchen. In this feature, a Sabzian editor takes a film outside and discovers cross-connections between cinema and life.
Jacques Tati once said, “I want the film to start the moment you leave the cinema.” A film fixes itself in your movements and your way of looking at things. After a Chaplin film, you catch yourself doing clumsy jumps, after a Rohmer it’s always summer, and the ghost of Akerman undeniably haunts the kitchen. In this feature, a Sabzian editor takes a film outside and discovers cross-connections between cinema and life.
Jacques Tati zei ooit: “Ik wil dat de film begint op het moment dat je de cinemazaal verlaat.” Een film zet zich vast in je bewegingen en je manier van kijken. Na een film van Chaplin betrap je jezelf op klungelige sprongen, na een Rohmer is het altijd zomer en de geest van Chantal Akerman waart onomstotelijk rond in de keuken. In deze rubriek neemt een Sabzian-redactielid een film mee naar buiten en ontwaart kruisverbindingen tussen cinema en leven.

Related