De taliban van San Francisco

VERTAALD DOOR TRANSLATED BY TRADUIT PAR Gerard-Jan Claes

Het meest "controversiële" schilderij van de serie Life of Washington de Victor Arnautoff.

Vereist het “verzet” tegen het Amerikaanse racisme de vernietiging van de muurschilderingen van een communistische kunstenaar die door de New Deal gefinancierd werd? De vraag lijkt misschien des te absurder aangezien Life of Washington, de reeks van dertien werken van Victor Arnautoff die door sommige Californische “verzetsstrijders” is veroordeeld, een voor die tijd revolutionaire, antiracistische inhoud weergeeft. Op een totale oppervlakte van honderdvijftig vierkante meter rekenen de muurschilderingen af met de hypocrisie van de deugdzame verklaringen van de Founding Fathers van de Amerikaanse grondwet, waaronder George Washington.

Desondanks heeft de schoolraad van San Francisco op 25 juni unaniem besloten om de dertien schilderijen van Arnautoff die de muren van George Washington High School al sinds de inauguratie in 1936 sieren te verwijderen. In plaats van hulde te brengen aan de eerste president van de Verenigde Staten, zoals de naam van de instelling waarvoor deze werken waren bedoeld suggereert, had Arnautoff de brutaliteit om Washington voor te stellen als slaveneigenaar en aanstoker van de eerste indiaanse uitroeiingsoorlogen. Toch was het niet Donald Trump die door middel van racistische en woedende tweets opriep tot de vernietiging van dit werk, dat de Amerikaanse mythe demystifieert en werd gemaakt door een communistische muurschilder die in de Sovjet-Unie een einde maakte aan zijn leven; het zijn zijn meest militante tegenstanders die in zijn plaats de rol van inquisiteur op zich nemen.    

Een dertienkoppige “reflectie- en actiegroep” heeft de keuze van de schoolraad van San Francisco toegelicht en het lot van Arnautoffs schilderijen bezegeld door met aplomb te beweren dat ze “slavernij, genocide, kolonisatie, manifest destiny [het idee dat protestantse kolonisten een goddelijke missie hadden om het Amerikaanse continent te “beschaven”], blanke overheersing, onderdrukking, etc. verheerlijken”.    

Een dergelijke interpretatie is onhoudbaar: de socialistisch-realistische traditie die Arnautoff inspireerde, laat geen ruimte voor enig misverstand over zijn goede bedoelingen. De beslissing moest dus vergezeld gaan van een andere beweegreden, die als meer ontvankelijk werd beschouwd, zij het even zorgwekkend. Naar verluidt zou Life of Washington, dat ook de afbeelding bevat van een lijk van een indiaan die door kolonisten is gedood, “studenten en leden van de gemeenschap traumatiseren”. Maar dan moet men kiezen: moet men zich de slavernij en de genocide herinneren of vergeten? Want hoe te verzekeren dat een kunstenaar die de geschiedenis van een land evoceert nooit “leden van de gemeenschap” van streek zal brengen, die bovendien gelegenheden zat hebben om dagelijks geconfronteerd te worden met gewelddadige scènes, zowel echte als figuurlijke? Zijn Guernica van Pablo Picasso of El 3 de mayo en Madrid van Francisco de Goya niet even gewelddadig en traumatisch?    

Voorlopig mobiliseert de controverse in San Francisco vooral de fractie van Amerikaans links die het meest bereid is tot identitair opbod. Maar iedereen weze gewaarschuwd, aangezien deze zelfde deugdzaamheidsavant-garde al met enig succes een aantal van haar meest bizarre manieën heeft uitgevoerd …  

Deze tekst verscheen oorspronkelijk als ‘Les talibans de San Francisco’ in Le Monde diplomatique, augustus 2019.

ARTICLE
04.09.2019
NL
In Passage, Sabzian invites film critics, authors, filmmakers and spectators to send a text or fragment on cinema that left a lasting impression.
Pour Passage, Sabzian demande à des critiques de cinéma, auteurs, cinéastes et spectateurs un texte ou un fragment qui les a marqués.
In Passage vraagt Sabzian filmcritici, auteurs, filmmakers en toeschouwers naar een tekst of een fragment dat ooit een blijvende indruk op hen achterliet.
The Prisma section is a series of short reflections on cinema. A Prisma always has the same length – exactly 2000 characters – and is accompanied by one image. It is a short-distance exercise, a miniature text in which one detail or element is refracted into the spectrum of a larger idea or observation.
La rubrique Prisma est une série de courtes réflexions sur le cinéma. Tous les Prisma ont la même longueur – exactement 2000 caractères – et sont accompagnés d'une seule image. Exercices à courte distance, les Prisma consistent en un texte miniature dans lequel un détail ou élément se détache du spectre d'une penséée ou observation plus large.
De Prisma-rubriek is een reeks korte reflecties over cinema. Een Prisma heeft altijd dezelfde lengte – precies 2000 tekens – en wordt begeleid door één beeld. Een Prisma is een oefening op de korte afstand, een miniatuurtekst waarin één detail of element in het spectrum van een grotere gedachte of observatie breekt.