Naar aanleiding van het filmprogramma Out of the Shadows op het Courtisane Festival (20 – 24 oktober 2021) wil de publicatie Out of the Shadows nieuw leven blazen in het werk van vijf filmmakers wier films nog steeds over het hoofd gezien en nauwelijks vertoond worden: Atteyat Al-Abnoudy, Selma Baccar, Assia Djebar, Jocelyne Saab en Heiny Srour. De vijf hebben een verschillende achtergrond en komen uit verschillende regio’s. Allemaal begonnen ze films te maken in de jaren 1970, een moment van grote politieke en culturele opwinding. Tegen de stroom in probeerden ze stemmen en verhalen te brengen die door de officiële geschiedenis overstemd dreigden te worden. Hoewel elk van deze filmmakers een eigen gedurfde benadering van cinema ontwikkelde, verkent hun werk gemeenschappelijke thema’s als herinnering en identiteit, onderdrukking en bevrijding, geweld en uitsluiting en de sociale en politieke rol van vrouwen in de Arabische samenleving en geschiedenis. Deze Engelstalige publicatie – samengesteld, geredigeerd en gepubliceerd door Sabzian en Courtisane met de steun van KASK & Conservatorium – brengt een selectie van teksten en interviews samen “right up against” de films in het programma. De meeste teksten verschijnen hier voor het eerst in het Engels en vormen het bewijs van de singuliere praktijk van deze vrouwen. Ze staan hier samen, recht tegenover elkaar, in de hoop hun rijke en inspirerende werk te belichten en het bereik en de waardering ervan te vergroten.
Introductie
Stoffel Debuysere, Gerard-Jan Claes | 2020
ASSIA DJEBAR
A Woman, a Film, a Different Gaze
Josie Fanon | 1977
A First Look
Assia Djebar and Wassyla Tamzali | 1978
“I was looking for a musical language”
Interview by Maryse Léon and Monique Martineau Hennebelle | 1979, 1981
Extract from Une éducation algérienne
Wassyla Tamzali | 2007
Forbidden Gaze, Severed Sound
Assia Djebar | 1979
The Zerda or the Maghreb in the 1930s
Assia Djebar and Malek Alloula | 1979
The Singing of Oblivion
Assia Djebar | 1982
A Woman’s Gaze
Assia Djebar | 1989
My Need for Cinema
Assia Djebar | 1994
JOCELYNE SAAB
“It’s up to women to lift the veil”
Interview by Maryse Léon and Magda Wassef | 1978
“The public needs fiction, and several of us are moving in that direction”
Interview by Gaston Haustrate and Corinne McMullin | 1982
“It is no longer a matter of taking a position”
Interview by Sylvie Dallet | 1983
Documenting and Telling the Torments of the World
Interview by Olivier Hadouchi | 2014
For Jocelyne
Etel Adnan | 2014
Conversations with Etel Adnan and Jocelyne Saab
Olivier Hadouchi | 2014
Letter from Algiers to a Friend from Beirut
Wassyla Tamzali | 2014
HEINY SROUR
The Hour of Liberation
Interview by Guy Hennebelle and Monique Martineau Hennebelle | 1974
Woman, Arab and... Filmmaker
Heiny Srour | 1976
“I hope and pray for a massive influx of women into all fields of the film industry”
Interview by Magda Wassef | 1978
Before the Wolves
John Akomfrah | 1983
The Other Half
Interview by Manny Shirazi | 1985
Between Three Stools
Heiny Srour | 1998
Dhofar for Memory
Heiny Srour | 2008
“My loyalty is always with the oppressed. Whether in Africa, the Middle East or Vietnam”
Interview by Olivier Hadouchi | 2020
ATTEYAT AL-ABNOUDY
Everyone Wears a Mask
Interview by Jim Pines | 1973
“The only way for me as a filmmaker to express my feelings for them was to make a film”
Interview by J.-F. Camus | 1973
Atteyat – the Egyptian
Interview by Johanni Larjanko and Riitta Santala | 1991
“My mission: to depict Egypt. And my request: democracy”
Interview by Samar Salman | 1991
Making Movies, Marking Time
Diana Digges | 1998
Poetry of the Real
Amina Hassan | 2007
SELMA BACCAR
For the Self-Expression of the Arab Woman
Heiny Srour, Selma Baccar and Magda Wassef | 1978
“The men in the street were a little amused to see a woman giving orders”
Magda Wassef | 1978
An Uncompromising View
Interview by Wassyla Tamzali | 1979
“I made Fatma 75 because, despite everything, women are still not equal to men”
Interview by Farida Ayari, Férid Boughedir and Guy Hennebelle | 1981
An Encounter with the Doyenne of Tunisian film, Selma Baccar
Interview by Stefanie Van de Peer | 2010
Publicatie samengesteld door
Stoffel Debuysere en gerard-Jan Claes, in samenwerking met Pieter-Paul Mortier en Pepa De Maesschalck
Vertalingen
Marjolijn de Jager, Sis Matthé, Veva Leye, Reem Shilleh, Stoffel Debuysere
Eindredactie
Rebecca Jane Arthur, Sis Matthé, Heiny Srour, Michel Euvrard, Richard Wagman, Suzanne Kallalá
Vormgeving
Gunther Fobe
Gedrukt door
Graphius
Met dank aan
Mai Abu ElDahab, Mireille Calle-Gruber, Sylvia Dallet, David Depestel, Marjolijn de Jager, Yasmin Desouki, Asmaa Yehia El-Taher, Olivier Hadouchi, Mary Jirmanus Saba, Lucien Logette, Natasha Marie Llorens, Monique Martineau Hennebelle, Colleen O’Shea, Mathilde Rouxel, Reem Shilleh, Heiny Srour, Wassyla Tamzali, Stephanie Van de Peer, Katrien Vuylsteke Vanfleteren, Magda Wassef, Mohanad Yaqubi, Debra Zimmerman, en vele anderen zonder wie deze publicatie nooit tot stand zou zijn gekomen.