“The cinema is the public seat of feelings in the 20th century. The organization is set up thusly: Even sad feelings have a happy outcome in the cinema. It is about finding comfort: In the 19th century the opera house was the home to feelings. An overwhelming majority of operas had a tragic end. You observed a victim.
I am convinced that there is a more adventuresome combination: Feelings in both the opera and traditional cinema are powerless in the face of destiny’s might. In the 20th century feelings barricaded themselves behind this comfort, in the 19th century they entrenched themselves in the validity of the lethal seriousness.”
Alexander Kluge1
“The film’s title (The Power of Emotion) is to be taken literally. For Kluge it is indeed about devising the genealogy of emotions (19th and 20th century). An operation that he conducts in a musilo-brechtian fashion, by way of collages, aphorisms and sketches, by considering emotions as objects and opera as the factory that, historically speaking, has fabricated this object on a large scale.”
Serge Daney
“De titel van deze film (De macht der gevoelens) is letterlijk te nemen. Het gaat Kluge wel degelijk om het uitwerken van de genealogie van gevoelens (19e en 20e eeuw). Een operatie die hij uitvoert op musilo-brechtiaanse wijze, met behulp van collages, aforismen en schetsen, door gevoelens te beschouwen als objecten en opera als de fabriek die, historisch gezien, dit object ‘in het groot’ heeft gefabriceerd.”
Serge Daney
Florian Hopf: En waarom wil het verstand het gevoel niet ontdekken?
Alexander Kluge: Omdat het verstand een alliantie is aangegaan met de voedingswetenschappen. Hoe we ons voeden, hoe we geld verdienen, hoe we ons uit zelfverdediging aan de macht binden. Het verstand heeft de zelfverdediging leren kennen. Geen mens denkt na als hij niet in nood is.
Wil dat zeggen dat gevoelens het uitgangspunt kunnen zijn voor een werkelijke verlichting?
Precies. Maar daarvoor moeten gevoelens wel leren om bruikbaar te zijn voor verlichting. De verlichting moet leren om bruikbaar te zijn voor gevoelens. De gevoelens, zoals ze nu functioneren, hoe ze nu gebruikt worden, verdedigen de zogenaamde valse hoogbouw waarmee ze bestempeld worden. Ze verdedigen bijgevolg hun motieven, de vaststelling dat gevoelens als motieven (drijfveren) gebruikt worden, en wel tegen beter weten in: “Ik heb een onbehaaglijk gevoel, maar we kunnen maar beter verdergaan.” We zouden ze kunnen vergelijken met proletariërs die voor de keuze gesteld worden om ofwel werkloos te zijn, ofwel de kerncentrales en de hele rotzooi te aanvaarden die er mee voor zorgen dat ze werkloos zijn. Tegenwoordig komen ze zelfs op voor rationalisering en tegen verstoring. Dat is de status van gevoelens: het zijn de proletariërs in ons, krachtige proletariërs.
Alexander Kluge in gesprek met Florian Hopf2
- 1Alexander Kluge, Die Macht der Gefühle (Frankfurt am Main: Zweitausendeins, 1984). Translated by Stoffel Debuysere at Courtisane.be
- 2“Gevoelens kunnen bergen verzetten ...” Alexander Kluge in gesprek met Florian Hopf over de film De kracht der gevoelens, Sabzian, 2018.
