Prisma #37

À propos de Nice (Jean Vigo, 1930)

In de mondaine badplaats Nice aan de Franse Rivièra rijdt de stoet met praalwagens uit, de corso carnavalesque. Bloemen vliegen in het rond. Een groep vrouwen danst uitzinnig op een rij. Synchroon heupwiegend lijken de rokken en petticoats een eigen leven te leiden. Benen reiken naar de hemel, zoals bij een cancan. Vanuit een onwelvoeglijk camerastandpunt komen kousen, jarretelles en blote dijen tevoorschijn. Vrouwen droegen toen nog geen slipjes, maar losse culottes. Het zijn onvervalste onderbroeken. Vreemd genoeg lijkt hun aanstootgevende karakter omgekeerd evenredig met de beperkte hoeveelheid bloot die ze prijsgeven. De vrouwelijke vormen slobberen in de vrije ruimte van het textiel.

Het uitbundige tafereel krijgt een bijzonder effect: slow motion doet de dansbewegingen bijna stollen. De beelden nemen de tijd om de vrouwelijke lingerie en anatomie te observeren. Vertraging maakt de erotiek leesbaar. Danspassen die in een oogwenk voorbij zijn, worden uitgerekt in de tijd. Ook de overgave op de gezichten komt daardoor scherper tot uiting. Het levert onverwachte momenten van poëtische betovering op, een kunstgreep die in alle films van Jean Vigo opduikt. 

In de carnavalssequentie van À propos de Nice (1930) brengt Vigo tomeloze levensdrift in beeld. Gaat het om vrouwen uit de volksbuurten van Nice? Of zijn het welgestelde coquettes die stoom aflaten? De extase van de dansende vrouwen steekt de draak met de formele omgangsvormen van de beau monde op de Promenade des Anglais. Vigo wisselt het carnaval af met snapshots van de vloedlijn, grafmonumenten met standbeelden die de ijdele mensheid bewenen en beelden van de oude stad, waar armoede een ander gezicht toont van Nice la Belle. 

De vertraagde dansbewegingen in À propos de Nice roepen mijmeringen op over de vluchtigheid van het menselijk gewriemel. Alle vrouwen die we zo wulps zien bewegen, zijn ondertussen al lang dood. In het licht van de eeuwigheid duurde hun joie de vivre slechts een flits. Maar Vigo's rokkenjagende camera brengt hen in al hun glorie telkens weer even tot leven. 

Deze Prisma verscheen als ‘Prisma #27’ in Filmmagie #697, september 2019

PRISMA
27.11.2019
NL
The Prisma section is a series of short reflections on cinema. A Prisma always has the same length – exactly 2000 characters – and is accompanied by one image. It is a short-distance exercise, a miniature text in which one detail or element is refracted into the spectrum of a larger idea or observation.
La rubrique Prisma est une série de courtes réflexions sur le cinéma. Tous les Prisma ont la même longueur – exactement 2000 caractères – et sont accompagnés d'une seule image. Exercices à courte distance, les Prisma consistent en un texte miniature dans lequel un détail ou élément se détache du spectre d'une penséée ou observation plus large.
De Prisma-rubriek is een reeks korte reflecties over cinema. Een Prisma heeft altijd dezelfde lengte – precies 2000 tekens – en wordt begeleid door één beeld. Een Prisma is een oefening op de korte afstand, een miniatuurtekst waarin één detail of element in het spectrum van een grotere gedachte of observatie breekt.