WHO IS ME: Dichter van de as

De hier vertaalde tekst WHO IS ME, geschreven door Pier Paolo Pasolini in New York tijdens een bezoek aan het New York Film Festival in 1966, werd kort na zijn dood in zijn werkkamer aangetroffen en recent (her)uitgegeven.1 Het gaat om tweeëndertig getypte vellen vol correcties en toevoegingen. Pasolini noemt het “een bio-bibliografisch gedicht”, geschreven “in de augustuszon van een verlaten Manhattan”, gericht aan een Amerikaanse filmcriticus, “een machtige anderstalige gastheer van eenvoudige afkomst” met een “onaangename anticommunistische grijns”. De tekst is geen interviewvoorbereiding, maar een literaire, paradoxale reflectie vol lyriek, duistere anekdotes en theoretische overwegingen. Pasolini verklaart dat hij “niet langer als een dichter” gelezen wil worden en kiest voor “de taal van film en van het leven zoals het zich voordoet”, terwijl hij toch een hoogst literaire constructie maakt met poëtische momenten en intertekstuele verwijzingen.

In 1966 kon Pasolini al terugblikken op vier langspeelfilms en diverse kortere werken. In WHO IS ME kondigt hij eveneens het verhaal van zijn in 1968 te verschijnen Teorema (boek én film) aan. Zijn aangekondigde afscheid van literatuur bleek echter relatief; zijn literaire productie bleef indrukwekkend en werd beïnvloed door zijn filmische stijl, die gekenmerkt wordt door het onaffe, jump cuts en een opzettelijke ruwheid. Dit was ook een daad van verzet tegen “een staat die zichzelf niet bekritiseert, als was het een geheel, het zuivere, gewone leven”.

Deze publicatie kadert binnen een ruimere focus op het werk van Pasolini aan het RITCS School of Arts in Brussel. De lancering valt samen met de vertoning van Teorema, georganiseerd in samenwerking met Cinema RITCS. WHO IS ME verschijnt in een vertaling en met een inleiding van Piet Joostens.

• 1Zie Poeta delle Ceneri (a cura di Gian Mario Villalta, Garzanti: Milaan, 2023), Qui suis-je, vertaald door Jean-Pierre Milelli (Arléa: Parijs, 2015), en Poet of Ashes, vertaald door Stephen Sartarelli, als apart boekje toegevoegd aan de Pasolini-hommage Writing on Burning Paper (Fireflies Press: Berlijn, 2022). Een Duitse vertaling werd gemaakt door Peter Kammerer (Wer ich bin, Wagenbach: Berlijn, 1995).