Prisma #48

Zowel de openingsfilm van Film Fest Gent 2018, Girl van Lukas Dhont, als de slotfilm, Beautiful Boy van Felix Van Groeningen, waren gebaseerd op waargebeurde verhalen. De eerste is het relaas van een jonge transvrouw, de tweede dat van een jongeman die met een drugsverslaving worstelt. Na afloop van de films klonk telkens enthousiast applaus voor de aanwezige acteurs. Daarna kwamen ook de “echte mensen” die als inspiratie hadden gediend het publiek begroeten. Hun aanwezigheid leek vooral de werkelijkheidswaarde van de filmpersonages te moeten garanderen. Meeleven met de personages was dus gepast. 

De acteurs en de echte mensen stonden zij aan zij, in een vreemde ontdubbeling. De situatie deed denken aan Zes personages op zoek naar een auteur (1921), een theatertekst van Luigi Pirandello. Daarin confronteert de auteur de personages met de acteurs die hen moeten spelen: “De personages moeten niet opkomen als geestverschijningen maar als gecreëerde werkelijkheid, constructies van de onveranderlijke fantasie: dus werkelijker en steviger dan de onbestendige natuurlijkheid van de acteurs.” Ook de echte mensen op het filmfestival stonden daar als personage. De levende vertolking van de acteurs, hun echte inspanning, was in die zin echter dan deze personages.

De omkering wijst op de precaire situatie van het hedendaagse personage. Uiteraard ligt er een waardevol levensproces aan de basis van deze personages. Maar het personage begrenst het vlottende leven dat eigen is aan elk bestaan. Het dwingt het leven in een “constructie van onveranderlijke fantasie”. Die “gecreëerde werkelijkheid” is niet per definitie ondergeschikt of verdacht. Personageconstructies maken een echte wereld immers interpreteer- en denkbaar. Een personage is als Charlie Chaplins haastig gepakte koffer. Chaplin slaat zijn koffer dicht en knipt alle delen van de kostuums die nog uit de koffer hangen eraf met een grote schaar. Het personage: een wirwar van kostuums, verstrengeld en chaotisch, netjes in de eenheid van de koffer.