1977

The more progress you make as a filmmaker, the more you view your work as a force, be it perhaps a modest one, in the social struggle. One of the repercussions is then that the free, autonomous image often must be subordinated to the image as the bearer of meanings. I have the feeling that, in covering precisely this ground, the art of montage has enriched its possibilities. First it dissociated itself from meaning and concept and became collage. By way of an acknowledgement of the limitations that our society (and perhaps every society) imposes upon us, it returned to the formulation of concepts. But in the process, it became a kind of montage that also incorporates the collage and exhibits a constant interchange between freedom and collective necessity. Dialectics that are left wing in their consequences but that “preserve the level of surprise.”

Plus on avance dans la réalisation de films, plus on perçoit l’œuvre comme une force — même modeste — dans ce combat social. Il en résulte que l’image libre et indépendante doit souvent se subordonner à l’image en tant que porteuse de signification. J’ai l’impression qu’en accomplissant ce trajet, le montage a enrichi ses possibilités. Dans un premier temps, il s’est distancé de la signification et du concept, devenant par là-même collage. Ensuite, par le biais d’une reconnaissance des limitations que nous impose notre société (et n’importe quelle société sans doute), il est revenu à la formation du concept. De cette manière il est redevenu un montage, qui inclut également le collage et fait voir une interaction constante entre liberté et nécessité collective. Une dialectique de gauche dans les conséquences, mais qui « tient l’étonnement à niveau ».

Naarmate je verder komt in het filmen ga je het werk ook zien als een kracht – hoe bescheiden ook – in die maatschappelijke strijd en dat heeft tot gevolg dat het vrije, zelfstandige beeld zich vaak ondergeschikt moet maken aan het beeld als drager van betekenis. Ik heb het gevoel dat de montage bij het afleggen van dat traject haar mogelijkheden verrijkt heeft. Eerst nam zij afstand van betekenis en begrip en werd collage. Via een erkenning van de beperkingen die onze samenleving (en wellicht iedere samenleving) ons oplegt, keerde zij weer terug tot de vorming van begrippen. Maar daarbij werd zij tot een montage die ook de collage insluit en een voortdurende wisselwerking te zien geeft tussen vrijheid en collectieve noodzaak. Een dialectiek die links is in zijn consequenties, maar eentje die “de verbazing op peil houdt”.

Moed is zichzelf voldoende als gebaar, als spektakel, als vertoning. Het moedige is de mannelijke tegenhanger van de striptease. In Je tu il elle dient dit gebaar niet de bravoure, maar de inzet, de allure, de reikwijdte van een oeuvre en van bekommernissen. Akerman gebruikt zichzelf niet als “bron” van confidenties, maar als markering van een domein, als bezit nemen van haar medium, van haar “ruimte”. En deze ruimte reikt zoveel verder dan die der persoonlijke bekentenissen.

It’s up to Arab women, and especially Palestinian women, to take up the camera to show their true face, provided they haven’t adopted a system of values created by men (as happened a number of times with their European counterparts). They alone, without a doubt, can show that Palestinian women today resist as women always have in history, as citizens of a country wiped off the map and one half of a people who refuse to die, but also as all women of the world who suffer a double oppression.

My duty as a filmmaker consists in furnishing the arms of critique, the intellectual means to understand what happens so that the spectators are not “had” by what they’re told. I don’t believe at all that The Dupes is a negative film because it talks of failure. My position is a little like the mother who warns her child, “If you do this, this is what will happen. If you go into the woods, you will be eaten by the wolf…”

Truffaut still has a clear preference for frustrated, failing heroes, for feelings stranded along the way. But the extremes of pathos and self-irony, of lyricism and banality, have come ever closer together, so that Truffaut’s theme has simply become that of unhappy love, where pity can more and more take root.

Nog steeds heeft Truffaut een duidelijke voorkeur voor gefrustreerde, mislukkende helden, voor gevoelens die onderweg stranden. Maar de extremen van pathos en zelfironie, van lyriek en banaliteit zijn steeds dichter bij elkaar komen liggen, zodat Truffauts thema banaalweg dat is geworden van de ongelukkige liefde, waarbij het medelijden steeds meer wortel kan schieten.

His films are irritating, off-putting, somewhat repulsive. Admirers of his work should not brush off this negative, backward contact between Fassbinder and his audience but rather depart from it. In this oeuvre, an aesthetic of irritation is essential.

Zijn films irriteren, stoten af, zijn een beetje weerzinwekkend. Bewonderaars van zijn werk moeten dit negatieve, averechtse contact tussen Fassbinder en zijn publiek niet wegpraten, maar er juist van vertrekken. In dit oeuvre is een esthetiek van de irritatie essentieel.

It would be more than fair to say that in American films, the motif of adventure is one of the favorite story-telling devices. So many films come to mind – from the most banal to the most memorable of the western, detective, and war genre films of the 30’s, 40’s and 50’s to the rash of modern-day science fiction films patterned on the Star Wars or Close Encounters formulas. (...) Two other films stand out in my mind that take the adventure story theme to another level, and therefore deserve a closer look: Charles Lane’s A Place in Time, and Charles Burnett’s Killer Of Sheep.

What does it mean to make a film when you are a woman, an Algerian, a novelist (writing in French) and you decide to make it in your own country, for the people of that country, with the widest distribution possible, as it is a film for television?

Dit verhaal is eerst en vooral geluid: geluiden van de bus en de metro, geluiden van neervallende bomen en van creperende dieren, geluiden van deuren die langs alle kanten klapperen en kraken, het finale geluid van de revolver van ‘de vriend’ die door Charles betaald is en hem doodt in de duisternis van Père-Lachaise. Kwellend geknars en geknal. Tevergeefs bedekt Charles zijn oren. De wereld waarin hij leeft, is gemaakt van kabaal zonder betekenis, absurd en overweldigend. Het overschreeuwt de menselijke stemmen, die zijn als korte zinspelingen tussen al het gekrijs van brutale en gebrutaliseerde dingen.

Cette histoire, ce sont d’abord des bruits : bruits de bus et de métro, bruits d’arbres et d’animaux abattus, bruits de portes qui de tous côtés claquent et grincent, bruit final du revolver de « l’ami » qui, payé par Charles, le tue dans l’obscurité au Père-Lachaise. Craquements et claquements obsédants. En vain Charles se bouche les oreilles. Le monde où il vit est fait de ces bruits sans message, absurdes, envahissants. 

Verwijdering is het onderwerp van de film die António Reis en Margarida Cordeiro hebben gemaakt in de streek van Trás-os-Montes (waaraan de film zijn titel ontleent) in 1976. In de dubbele betekenis van het ver zijn (ballingschap) en de daad zelf van het (zich) verwijderen (uit het zicht, vervolgens de vergetelheid in). Verwijdering, zeggen Reis en Cordeiro ons beetje bij beetje, is de geschiedenis van het noordoosten van Portugal.