Prisma #1
In het volle besef van zijn nakende dood startte de Franse filmcriticus Serge Daney, een van de laatste figuren van een cinefiele traditie getekend door de Tweede Wereldoorlog, begin jaren ’90 het tijdschrift Trafic op. Dit nieuwe magazine beoogde met name “het in circulatie brengen van blokjes neergeschreven ervaring die met elkaar gemeen hebben dat ze zijn voortgekomen uit het bestaan van cinema. Niets meer, niets minder.” Het op schrift stellen van die ervaringen en op die manier de verhouding tussen cinema en de wereld au sérieux nemen was in zekere zin een tegenbeweging. Na de Val van de Muur, in het tijdperk van het zogenaamde einde van de geschiedenis en van de politieke meerstemmigheid, werd ook de dood van de cinema afgekondigd. Ondanks die samengepakte donkere wolken boven cinema en cinefilie, bracht Daney toch nog een hoopvolle vraag naar voren: “Bestaat er, tussen het spektakel van beelden en de afwezigheid van beelden, een plaats voor ‘de kunst om samen te leven met beelden’ door gelijktijdig van hen te eisen dat ze ‘menselijk’ begrijpelijk zijn (opdat we beter weten wat ze zijn, wie ze maakt en hoe, waartoe ze in staat zijn, hoe ze een weerslag hebben op de wereld) en dat ze in hun kern dat onmenselijke, verbluffende, ambigue, grensaftastende residu behouden?” Een schrijven over cinema opent de ruimte om over cinema te spreken, om zich te verhouden tot cinema, om cinema te delen, en dus om naar cinema te kijken: we zien de dingen juister wanneer we in staat zijn om ze te zeggen, door ze plots terug te kunnen oproepen. Zo gaan deze Prisma’s, een reeks korte gedachten van het tijdschrift Filmmagie en het online platform Sabzian, op zoek naar opmerkelijke momenten in de hedendaagse filmcultuur, weg van geprojecteerde zekerheden, als tijdingen uit een voortdurende geschiedenis van vormen en verhalen. Cinema als een prisma dat licht breekt, maar ook verstrooit, dat licht afbuigt, maar het ook in een bepaalde richting stuurt, dat licht even in zich houdt, om het dan weer vrij te geven.
Beeld uit Trafic (Jacques Tati, 1971)
Deze Prisma werd als ‘Prisma #1’ gepubliceerd in Filmmagie #671, januari 2017.