Lucebert, tijd en afscheid

Lucebert, tijd en afscheid

Personal cinematographic trilogy with which the filmmaker bids farewell to his recently deceased friend and artist-colleague Lucebert. The trilogy comprises three short films: Lucebert, Poet-Painter (1962), A Film for Lucebert (1967), and If You Know Where I Am, Try and Find Me (1994).

NL

“Lucebert, het is bekend dat je vanuit overvloed creëert. Maar al hang ik geen theorie van het tekort aan, er duikt toch een merkwaardige samenhang voor me op: de luchtmens die nooit vliegt, de showman die het liefst lekker thuis zit te werken en, niet te vergeten, de kleurenblinde colorist. Zou die zo christelijke gedachte van het tekort voorlopig nog onoverwinnelijk zijn? Zodat je uit het gebrek de overvloed schept en uit de overvloed de synthese, de nooit aflatende tautologie van het zijnde, waarbinnen we allemaal met hetzelfde voetje vóórstaan, het bonte mengsel van al het denkbare dat onmiddellijk verwatert – alleen een peinzend oog blijft achter, met een blik van herkenning.”

Johan van der Keuken1

 

“In mijn eerste jaren als filmer werd ik sterk beïnvloed door de dichter en schilder Lucebert. Van 1956 tot 1958 had ik gestudeerd aan de Parijse filmschool, maar in het begin van de jaren zestig was ik nog steeds bezig de overgang van fotografie naar film te maken. Luceberts verstrekkende inzichten wezen mij de weg. Ik maakte Lucebert, dichter-schilder in 1962, in zwart-wit. Daarna maakte ik Een film voor Lucebert in 1966; hij werd begin 1967 uitgebracht. Kleur is het leitmotiv, maar er werd ook een politiek element toegevoegd: een film voor een kunstenaar over de wereld. Toen wij Lucebert en zijn vrouw Tony in april van dit jaar een bezoek brachten werd het idee geboren om een derde film te maken. Maar in mei overleed Lucebert en ik heb mijn reactie op zijn dood verwerkt in Als je weet waar ik ben zoek me dan. De film, waarvan de titel ontleend is aan één van zijn nagelaten gedichten, is in zijn geheel opgenomen in Luceberts studio, een ruimte die boordevol is met zijn werk van de laatste jaren. Een ruimte die bevroren is, versteend, in volle vaart tot stilstand gekomen - maar waarin de aanwezigheid van een mens nog eenmaal wordt opgeroepen. Als je weet waar ik ben zoek me dan gaat natuurlijk verbindingen aan met de twee eerdere Lucebert-films. Ik heb ze in een nieuwe eenheid samengebracht die de spanning aantoont tussen verandering en stilstand en een periode van 32 jaar beslaat.

Johan van der Keuken2

  • 1Johan van der Keuken, Bewogen Beelden. Films, foto’s, teksten uit de wereld van een kleine zelfstandige (Breda: De Geus, 2001) 58.
  • 2Johan van der Keuken, IDFA Archive.
FILM PAGE
UPDATED ON 23.11.2024