J’ai une bonne nouvelle, pour tout le monde : le cinéma est en crise. Et d’une certaine façon c’est à peine une nouvelle, il n’a cessé de l’être depuis qu’il existe. C’est non pas le signal d’un danger pour le futur – le futur est une énigme et il faut beaucoup d’irresponsabilité pour tenter d’en formuler l’hypothèse, d’en prétendre déchiffrer les arcanes – mais plutôt celui d’une sensibilité, sismographique, aux enjeux du présent. Et je pense qu’il n’y a pas d’autre symptôme, plus pertinent, de la vitalité d’un art que sa constante remise en cause selon la constante reformulation de notre monde. La véritable question serait plutôt de savoir si les forces qui transforment le monde sont aussi celles qui transforment les arts, comment les unes se nourrissent des autres, à moins qu’elles ne soient antagonistes.

Jag har en god nyhet för oss alla – filmen är i kris. Och på ett sätt är det inte ens en nyhet, för aldrig under sin existens har den upphört att vara det. Det är inte heller signalen för en framtida fara – för framtiden är en gåta som det krävs ett stort mått av oansvarighet för att formulera en hypotes om, påstå sig kapabel att tyda hemligheterna till – utan mer en seismografisk känslighet för vad som står på spel i nutiden. Jag tänker att det finns inget annat eller mer träffande symptom på livskraften i en konstart, än dess konstanta ifrågasättande av sig själv, utifrån en konstant omformulering av världen. Den verkliga frågan är att ta reda på om krafterna som förändrar världen är desamma som förändrar konsterna, hur dessa befruktar varandra, ifall de nu inte är varandras motsatser.

Jeg har en god nyhed til jer allesammen: Filmkunsten er i krise. Og på en måde er det slet ingen nyhed, for filmkunsten har altid været i krise, lige siden den blev til. Det er heller intet varsel om nogen fremtidig fare – fremtiden er et mysterium, og det kræver megen uansvarlighed at gøre sig nogle formodninger om den, at foregive at kunne tyde dens hemmeligheder – men snarere et udtryk for en seismografisk sensibilitet over for nutidens udfordringer. Og jeg tror ikke, at der findes et andet, mere sikkert tegn på en kunstforms levedygtighed end dens stadige evne til at drage sit eget eksistensgrundlag i tvivl som følge af verdens konstante forandring. Det virkelige spørgsmål bliver således, om de kræfter, der forandrer verden, også er dem, der forandrer kunsten, og hvordan de i så fald nærer hinanden, forudsat de ikke er modsætninger.

Du 9 juin au 31 août, CINEMATEK consacre une exposition à Fernand Schirren, le pianiste principal à avoir accompagné les films muets de la fondation du Musée du Cinéma en 1962 à 1982. En 1982, Schirren participe à la constitution d’une équipe permanente de pianistes pour accompagner les projections quotidiennes, dont Jean-Luc Plouvier. Plouvier: “L’improvisation sur muets, sans préparation, est un artisanat particulier, à distinguer absolument de l’écriture d’une musique de film. Le pianiste n’est pas situé du côté du réalisateur, dont l’action est préméditée et l’effort généralement dissimulé.”

“But I’m going to reveal a military secret to you that I haven’t revealed to anyone else, because the Tricontinental is as dear to you as it is to me. Thus, your interview will not be like others. People wonder why Heiny Srour has always been a pioneer, a groundbreaker, both in substance and form, why she has always gone off the beaten track. Why, in all of Arab cinema, was she the first to shoot in Dhofar and, also, to go to Vietnam? Why has she been innovative in various domains? The reason is that I was fortunate enough to be born in Lebanon, part of an ultra-minority, unrepresented in Parliament. That immediately offers you a wide-angle view of the world, which the Anglo-Saxons call ‘strategic thinking’.”

De politieke zelfgenoegzaamheid van de jaren ’90 leverde een verrassend groot aantal mainstream Amerikaanse romantische komedies op over het verzet tegen de gevestigde macht. Maar You’ve Got Mail bracht ons een nieuwe fantasie, volledig geneoliberaliseerd: wat als de gevestigde macht de ware is?

Stylistically, Cornelis’ approach [in Park Abbey Heverlee] is somewhat similar to the method used by Alain Resnais in L’année dernière à Marienbad (1961). Cornelis himself pointed out a connection to Alexandre Astruc’s so-called Caméra-Stylo. “Like Astruc, I seek ways to build up to something; I seek rhythms,” explains Cornelis.

Tenet is both Nolan’s best and worst work to date. The best, because the film is his first earnest embrace of his hollow box, his first explicit love letter to emptiness. But it is also the worst, because it is precisely those remnants of content which ultimately condemn the film to its defeat. Nolan is the formalist who dared not speak his name, a manqué mannerist, afraid that the day of his outing would also be his last. The pornographer who would not make porn: this is Tenet’s formula.

De gerestaureerde versie van Chantal Akermans Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles (1975) liet me toe een detail op te merken dat me nog niet eerder was opgevallen. Door het beeld te bevriezen herkende ik het omslag van het boek dat Jeannes zoon Sylvain aan het lezen is. Het boek is meer dan een gewoon rekwisiet want de jongen gaat volledig op in het werk en grijpt elke gelegenheid aan om verder te lezen. Wat moeten we aanvangen met de haast onzichtbare, verborgen, mysterieuze aanwezigheid van dit object of verhaal in de film? Het zou te ver gaan om het boek te beschouwen als een mise en abyme van de film, maar het kan in deze tekst wel dienen als een sleutel om te onderzoeken in welk picturaal universum Sylvian en zijn moeder precies vastzitten.

Ventura, die in eerdere films alleen zichzelf speelde, verschijnt in Vitalina Varela als een volwaardige acteur die een dubbelrol speelt die niet bij hem past en die ontleend is aan de wereld van fictie: een gevallenpriesterpersonage dat doet denken aan de ellendige plattelandspriester van Bernanos en Bresson; maar tegelijkertijd ook een bevoorrechte getuige van het leven van de overledene, achter wie men soms de schaduw van Joseph Cotton/Leland in het bejaardentehuis denkt te zien rondwaren, ondanks het feit dat Citizen Kane niet tot het pantheon van Pedro Costa behoort.

In the series ‘One Spectator Among Others’ Herman Asselberghs and Gerard-Jan Claes invite various passionate film lovers to elaborate on their viewing practice by email. Filmmakers, artists, critics, researchers, authors, programmers, cinemagoers, TV enthusiasts, Netflixers, YouTubers, torrent users... The series takes off with Herman Asselberghs as guinea pig. He makes films, writes about film, teaches at the film department of LUCA School of Arts/Sint-Lukas Brussels and is co-founder of the artist-run production and distribution platform Auguste Orts.

Dans « Un spectateur parmi d’autres », Herman Asselberghs et Gerard-Jan Claes invitent par email toutes sortes de passionnés du cinéma à évoquer en détails leur pratique de spectateur. Cinéastes, artistes, critiques, chercheurs, auteurs, programmateurs, spectateurs en salles, fans de télévision, netflixeurs, youtubeurs, utilisateurs de torrents... La série commence avec Herman Asselberghs comme cobaye. Herman réalise des films, écrit sur le cinéma, enseigne le cinéma à LUCA Bruxelles et fait partie de la plateforme de production et de distribution Auguste Orts.

Vergelijkbaar met hoe Paul Auster in The New York Trilogy de coördinaten van de detectiveroman opzet om de observatie, de interpretatiezucht en het verstrooide oppervlak van tekens dramatisch en filosofisch op de spits te drijven, ontwikkelt Child een “negatief” of “omgekeerd melodrama” dat de wereld als een “rommelige, ambigue ruimte” verkent, waarin kritiek met het andere been in het genot ploetert en suspense indicatief is voor broeiende sociale spanningen die zich doorheen de tijd kunnen articuleren.

Ik heb goed nieuws, voor iedereen: de cinema zit in een crisis. In zekere zin is dat nauwelijks nieuws want de cinema zit al sinds zijn ontstaan in een crisis. Het is evenmin een teken van toekomstig gevaar – de toekomst is een raadsel en het zou pas echt onverantwoordelijk zijn om er veronderstellingen over te maken of om te proberen haar geheimen te ontraadselen – maar eerder van een seismografische gevoeligheid voor de uitdagingen van tegenwoordig. Ik denk dat er geen ander, relevanter symptoom bestaat van de levenskracht van een kunst dan haar voortdurende invraagstelling, in lijn met de voortdurende herformulering van onze wereld. De echte vraag zou zijn of de krachten die de wereld transformeren ook de krachten zijn die de kunsten transformeren, hoe de ene leeft van de andere – tenzij ze elkaar uitsluiten.