Bjorn Gabriels

“De bank in La fleurière ziet er niet echt uit, maar is tegelijk onmiddellijk herkenbaar. Misschien staat het daarom buiten de tijd, omdat die kluis iets heeft van een archetypische kluis, een kluis zoals een kind ze zou tekenen.”

In stilte sta ik, alleen met mijn gedachten, nog steeds op de plek waar ik me bevond toen de camera werd opgesteld. Ik word ongeduldig bij dit spektakel en blik nerveus naar de arbeiders, toeschouwers en verschillende leden van de crew. Als toegewijd cinefiel en liefhebber van long takes zwanger van betekenis, om nog te zwijgen van mijn toegewijde geloof in de cinema van Diaz, ben ik op dit specifieke moment echter in niets verheven boven eender wie op de set. We begonnen allemaal met een intense concentratie aan de scène, maar op dit moment zijn we allemaal gebroken.

Pecks werk heeft iets fysieks, een gevoel van gewelddadige confrontatie. Deze confrontatie is er een tussen regisseur en z’n subject(en), maar misschien ook in het binnenste van een man die verscheurd wordt door verschillende culturen en verschillende soorten cinema, waarbij hij elk van die soorten hanteert als een geheim wapen.

I come to perceive the screen as a wall (which it is) in front of which I myself have to assume an attitude and a position. I come to find myself on my own and in my own time. I have to determine my own shot, my way of watching and my use of time. If need be I can exercise patience and wait for the next sequence (as one ‘waits for a bus’). But such an attitude renounces enjoyment. I can spend this time much better by watching instead of seeing – and I can watch in such a way that I forget that I’m waiting for something (e.g. for a bus).

J’arrive à percevoir l’écran comme un mur (ce qu’il est) envers lequel je dois moi-même prendre position, me situer. Je suis réduit à moi-même et à mon propre temps. J’ai à déterminer moi-même ma prise de vue, mon attitude de vision, mon emploi du temps. Je puis à la rigueur m’armer de patience et me mettre à attendre le plan suivant (comme « on attend l’autobus »). Mais cela n’est pas une attitude de plaisir. Je fais mieux d’employer ce temps pour regarder au lieu de voir – et je puis regarder de sorte à oublier que j’attends quelque chose (par ex. un autobus).

Ik kom ertoe het scherm waar te nemen als een muur (wat het ook is) waar tegenover ik zelf een houding en een plaats moet innemen. Ik raak op mezelf aangewezen en op mijn eigen tijd. Ik moet zelf mijn opname gaan bepalen, mijn kijkhouding en mijn tijdgebruik. Desnoods kan ik geduld oefenen en op de volgende sequens wachten (zoals men ‘op een autobus wacht’). Maar zulk een houding verzaakt het genot. Ik kan deze tijd dus veel beter gebruiken om te kijken i.p.v. te zien – en ik kan zo kijken dat ik vergeet dat ik ergens op wacht (bvb. op een autobus).

“Heb je de film van Sergei Parajanov al gezien? Zo niet, bekijk hem zodra je kunt.”
Andrei Tarkovski in een brief aan zijn zoon Andrei Andreievich Tarkovski, 24 oktober 1984

“Ik zou graag hebben dat je Parajanovs film bekijkt en me erover schrijft. Oké? Beloofd?”
Andrei Tarkovski in een brief aan zijn zoon Andrei Andreievich Tarkovski, 28 oktober 1984

Onderhuidse wormen, varkens en orchideeën vormen in Upstream Color een levenscyclus die mensen tot in hun lichaamscellen transformeert. Ze breken hun identiteit af en construeren er een nieuwe, zonder drang naar metafysiek of utopische uniciteit. Met zijn zintuigelijke tweede film verkent Shane Carruth de menselijke individualiteit via een fysieke trip die metaforen en concepten inbedt in herhalende visuele en auditieve patronen. In Walden, or Life in the Woods van Henry David Thoreau vindt hij een geschikt klankbord om te reflecteren over de verbondenheid tussen mens en natuur. Oog- en oorwurm Upstream Color plaatst zich daarmee in een lange (Amerikaanse) traditie beschouwingen over de plaats van het individu in de samenleving.

[Dit] gesprek herbekijkt enkele thema’s uit het werk van Akerman vanuit hun vriendschapsband: haar vroege debuut op achttienjarige leeftijd, haar plotse bekendheid op haar vijfentwintigste, haar buitengewone schrijftalent, haar luchtigheid, haar minimalisme, haar sterke stem, haar gebruik van temps mort oftewel dode tijd, haar interesse voor Proust, haar feminisme, haar judaïsme.

“Grands travaux might be considered a tentative cartography of the vocational school Anneessens-Funck. We mapped the various spaces of a place where the fragments of a disintegrated city converge. Just like with Because We Are Visual and Rain, constructing Grands travaux was closely related to a tension between inside and outside, between private and public space, between darkness and light... Essentially, Grands travaux is about how we might create new spaces in film. It’s a flowing geography, a movement through the polymorphous spaces inhabited by the boys.”

“Je zou Grands travaux kunnen beschouwen als een poging tot cartografie van de beroepsschool Anneessens-Funck. We brengen al de verschillende ruimtes in kaart van een plek waar de Brusselse verbrokkeling convergeert. Net als bij Because We Are Visual en Rain is de opbouw van Grands travaux sterk verbonden aan een spanningsveld tussen binnen en buiten, tussen private en openbare ruimte, tussen donker en licht … In se gaat Grands travaux over hoe we in film nieuwe ruimtes kunnen creëren. De film is een vloeiende geografie, een beweging door de veelvormige leefruimtes van de jongeren.”

“De politieke instabiliteit van de laatste jaren [in Thailand] heeft de manier waarop ik leef en mijn identiteit veranderd. Ik heb ingezien dat politiek geen aparte categorie is. Alles in het leven is politiek. Als je een film maakt, betekent eerlijk zijn ook delen. Maar mensen gaan ervan uit dat politiek niet aan de orde is omdat het gevaarlijk is om erover te praten of omdat ze schrik hebben anderen te beledigen.”

“In the beginning, I was mainly interested in form, and not at all in narrative. But gradually, I felt the beauty of narrative in the world, and in Thailand. Up to a certain point, I think that trying to tell a story in a different way is probably more challenging than purely experimenting with forms.”

Fictie is overal. De vraag is: waar situeren we het beginpunt van fictie? Welke schikking zorgt ervoor dat er iets gebeurt? In zekere zin kunnen we zeggen dat er sprake is van fictie zodra een soort narratief ons vertelt of laat zien dat er iets gebeurt. Daarom ben ik in mijn recente werk vooral geïnteresseerd in het verkennen van de grenzen van fictie, de grens tussen ‘er gebeurt niets’ en ‘er gebeurt iets’.