Bram Van Beek

Close drives home the paradox of a postnational national identity. Whereas Belgian cosmopolitanism in films like Le fidèle and Girl is still somewhat anchored in a cultural reality, Close deliberately leaves existing Belgium behind. At the crossroads between the local and the global, the film oscillates between hyper-Belgian and hyper-universal. The result is an abstract, postnational Belgian identity, stripped of cultural specificity. The film merely expresses a make-believe image of Belgium and leaves out its concrete complexity. In the absence of a meaningful reference to the existing country, the representation of Belgium becomes a self-referential simulacrum whose meaning is limited to the diegetic space.

Close drijft de paradox van een postnationale nationale identiteit op de spits. Waar het Belgisch kosmopolitisme in films als Le fidèle en Girl nog enigszins verankerd is in een culturele realiteit en een reële sociale werkelijkheid reflecteert, keert Close het bestaande werkelijke België de rug toe. Op het kruispunt tussen het lokale en het globale schommelt de film tussen hyperbelgisch en hyperuniverseel. Het resultaat is een abstracte, postnationale Belgische identiteit, ontdaan van culturele specificiteit. De film drukt slechts een schijnbeeld van België uit en laat de complexiteit van het concrete België buiten beeld. Bij gebrek aan een betekenisvolle verwijzing naar het bestaande, wordt de representatie van België een zelfverwijzend simulacrum waarvan de betekenis zich beperkt tot de diëgetische ruimte: een ideëel België.

In Triangle of Sadness’s deterministic portrayal of humankind and the world, capitalism is not only the best but also the only possible social order. Even on a desert island, an enclave outside the dialectics of history, it covers the entire ideological horizon. Östlund's world – in which the players change places but the game remains the same – visualises the liberal and anti-revolutionary argument that the revolution of the proletariat inevitably leads to a continuation of the exploitation of an oppressed bourgeoisie by a vengeful working class.

In het deterministische mens- en wereldbeeld van Triangle of Sadness is het kapitalisme niet alleen de beste, maar ook de enige mogelijke sociale orde. Zelfs op een onbewoond eiland, een enclave buiten de dialectiek van de geschiedenis, beslaat het de volledige ideologische horizon. Östlunds wereld – waarin de spelers van plaats wisselen, maar het spel hetzelfde blijft – visualiseert het liberale en antirevolutionaire argument dat de revolutie van het proletariaat onvermijdelijk uitmondt in een voortzetting van de uitbuiting van een onderdrukte bourgeoisie door een wraakzuchtige arbeidersklasse.

Perhaps this is what makes the festival so unique: the frenetic search for meaning so typical of the festival circuit, shirking real risks in programming, is largely avoided here. Is that just because of the “old” films? Not quite. Strange as it may sound, Il Cinema Ritrovato is a festival where films are not only programmed but also actually watched.

Misschien maakt dit het festival zo uniek: de krampachtige zoektocht naar betekenis die het festivalcircuit typeert, waarbij échte risico’s in de programmatie uit de weg gegaan worden, wordt hier grotendeels vermeden. Ligt dat enkel aan de “oude” films? Niet echt. Hoe vreemd het ook mag klinken, Il Cinema Ritrovato is een festival waar films niet alleen geprogrammeerd maar ook daadwerkelijk bekeken worden.