Herman Asselberghs

De bioscoop lijkt voor Duras de uitgelezen plaats om existentiële eenzaamheid te tonen, te beleven, recht in de ogen te kijken, recht in de ogen te blijven kijken: “Misschien vindt deze toeschouwer pas daar, in de bioscoop, zijn eenzaamheid en bestaat die eenzaamheid erin dat hij zich afkeert van zichzelf.”

Pour Duras, le cinéma semble constituer l'endroit idéal où montrer la solitude existentielle, où la vivre, la regarder droit dans les yeux et soutenir ce regard : “C'est peut-être là, dans la salle de cinéma, que ce spectateur trouve sa seule solitude et cette solitude consiste à se détourner de lui-même.”

For Duras, the cinema seems the ideal place to show, to experience, to face, to keep facing existential solitude: “It’s perhaps there, in the movie theater, that this spectator finds his sole solitude and this solitude consists of turning away from himself.”

Hoe gedateerd is La chinoise? Ik zie een film die zich tegelijk in en buiten zijn eigen tijd begeeft en daarom niet tijdloos is maar blijvend hedendaags kan zijn. De studenten lijken daarentegen een signaal uit een vervlogen tijd te ontvangen, uit een wereld voorgoed afgesloten van het leven in deze tijd. Zij incasseren een Franse arthouse-prent van lang geleden, enkel ontcijferbaar voor het getrainde oog en oor van cinefiele babyboomers. Als betreft het een geheimtaal uit een ten ondergegane cultuur in een verafgelegen land.

Het speelfilmdebuut van Vincent Meessen opent op de campus van de Universiteit van Nanterre, schijnbaar bezet door Godard. Het is een bricolage van de Brusselse kunstenaar-filmmaker. Hij lijmt buitenopnames van het schoolterrein en de naburige metrohalte aan interieurshots gemaakt in het plaatselijke Théâtre des Amandiers toen Godard er eind 2019 een tentoonstellingsparcours bouwde rond zijn meest recente film, Livre d’images. Een zwarte man met camera speelt min of meer voor gids. Met hem kijken we in verschillende ruimtes mee naar fragmenten uit verschillende onbenoemde filmwerken terwijl de Franse meester in al evenveel ongelabelde audiosnippers orakelt over le cinéma.

Een van mijn favoriete stukken over een van mijn favoriete filmmakers heet simpelweg Jean-Luc Godard. De Amerikaanse schilder, filmcriticus en auteur Manny Farber schreef het in 1968. Ik las het ongeveer dertig jaar na datum in Negative Space, de bundeling van zijn beste stukken uit die periode. Sindsdien schiet me bij het bekijken van een film van JLG geregeld de slotzin van het artikel te binnen: “In short, no other film-maker has so consistently made me feel like a stupid ass.” (...) In bevlogen proza laat Farber zich schamper uit over Godards productieve sixties-output, die hij met stijgende ergernis merkbaar op de voet heeft gevolgd en maar wat graag haat. De spreekwoordelijke druppel die aanleiding geeft tot balansopmaak: La chinoise.

In the series ‘One Spectator Among Others’ Herman Asselberghs and Gerard-Jan Claes invite various passionate film lovers to elaborate on their viewing practice by email. Filmmakers, artists, critics, researchers, authors, programmers, cinemagoers, TV enthusiasts, Netflixers, YouTubers, torrent users... After the first instalment with Herman Asselberghs, we continue the series with Rebecca Jane Arthur, a Scottish visual artist, living in Brussels. She is co-founder of elephy, a production and distribution platform for film and media art based in Brussels.

In ‘Een kijker onder de anderen’ laten Herman Asselberghs en Gerard-Jan Claes via e-mail allerlei gepassioneerde filmliefhebbers uitvoerig aan het woord over hun kijkpraktijk. Filmmakers, kunstenaars, critici, onderzoekers, auteurs, programmatoren, bioscoopbezoekers, tv-fanaten, netflixers, youtubers, torrentgebruikers,… Na de eerste aflevering met Herman Asselberghs zetten we de reeks voort met Rebecca Jane Arthur, een Schotse beeldend kunstenares die in Brussel woont. Naast haar artistieke praktijk werkt Arthur als producent, schrijver, copy-editor en vertaler. Ze is ook medeoprichter van elephy, een productie- en distributieplatform voor film- en mediakunst gevestigd in Brussel.

Ik kan nog zoveel regels afkondigen en (proberen te) handhaven, nooit kan of wil ik de gedachten van de student controleren. Uit het raam staren is een recht van elke leerling. De aula mag dan geen vensters hebben en de digitale verbinding met de buitenwereld mag dan tijdelijk zijn verbroken, niets verhindert de student (of bioscoopganger) te dagdromen, in gedachten boodschappenlijstjes op te stellen, creatieve projecten of amoureuze plannen te smeden, familiale, financiële, lichamelijke of mentale problemen te overpeinzen terwijl ik vooraan mijn best doe. Of terwijl de film zijn ding doet. Net zoals de film poog ook ik niets te bewijzen, niemand te overtuigen. Ik wil geen zieltjes maar aandacht winnen. Hier en nu. 

Herman Asselberghs is currently working on a long-term film project at the film department of the LUCA School of Arts, where he has been teaching for two decades. Through the realization of a film essay, he probes the relationship between attention and distraction in the film theatre and the classroom. Throughout the creation process, Sabzian reports on his accompanying reading and writing. On a regular basis, Asselberghs selects an existing text that interests him and that he himself provides with an accompanying text. In this second instalment, he probes possible overlaps between teaching and film-watching by means of Berichten uit een klas [Reports from a Classroom], Objectieve Melancholie [Objective Melancholy] and other key essays by the Belgian critic Dirk Lauwaert. He also reminisces about Lauwaert’s overlooked Filmparties.

In the series ‘One Spectator Among Others’ Herman Asselberghs and Gerard-Jan Claes invite various passionate film lovers to elaborate on their viewing practice by email. Filmmakers, artists, critics, researchers, authors, programmers, cinemagoers, TV enthusiasts, Netflixers, YouTubers, torrent users... The series takes off with Herman Asselberghs as guinea pig. He makes films, writes about film, teaches at the film department of LUCA School of Arts/Sint-Lukas Brussels and is co-founder of the artist-run production and distribution platform Auguste Orts.

In ‘Een kijker onder de anderen’ laten Herman Asselberghs en Gerard-Jan Claes via e-mail allerlei gepassioneerde filmliefhebbers uitvoerig aan het woord over hun kijkpraktijk. Filmmakers, kunstenaars, critici, onderzoekers, auteurs, programmatoren, bioscoopbezoekers, tv-fanaten, netflixers, youtubers, torrentgebruikers,… De reeks gaat van start met Herman Asselberghs als proefkonijn. Hij maakt films, schrijft over film, geeft les in de filmopleiding van LUCA School of Arts/Sint-Lukas Brussel en is medeoprichter van het productie- en distributieplatform Auguste Orts.

Dans « Un spectateur parmi d’autres », Herman Asselberghs et Gerard-Jan Claes invitent par email toutes sortes de passionnés du cinéma à évoquer en détails leur pratique de spectateur. Cinéastes, artistes, critiques, chercheurs, auteurs, programmateurs, spectateurs en salles, fans de télévision, netflixeurs, youtubeurs, utilisateurs de torrents... La série commence avec Herman Asselberghs comme cobaye. Herman réalise des films, écrit sur le cinéma, enseigne le cinéma à LUCA Bruxelles et fait partie de la plateforme de production et de distribution Auguste Orts.

Het is de toon van zijn tekst die me aanspreekt. Van bij de eerste zin schept hij plezier in een spel van aanhalen en afweren. Eerst doet hij zich voor als een ander, niet als een “ik” (“het subject dat hier aan het woord is”),1 maar toch doet “hij” meteen een persoonlijke ontboezeming. Hij erkent eerder dan dat hij bekent, en het is van moeten (in het origineel: “doit reconnaître une chose”). Niet omdat iets of iemand hem verplicht, maar omdat hij maar wat graag openlijk toegeeft wat hij bij zichzelf heeft ingezien: midden jaren zeventig houdt de gerespecteerde Roland Barthes ervan om de bioscoopzaal te verlaten. En nog wel vóór het einde van de film, lees ik tussen de regels. 

Herman Asselberghs is currently working on a long-term film project at the film department of the LUCA School of Arts, where he has been teaching for two decades. Through the realization of a film essay, he probes the relationship between attention and distraction in the film theatre and the classroom. Throughout the creation process, Sabzian reports on his accompanying reading and writing. On a regular basis, Asselberghs selects an existing text that interests him and that he himself provides with an accompanying text. In the first instalment he focuses on ‘Leaving the Movie Theater [En sortant du cinéma]’ by Roland Barthes.

Herman Asselberghs travaille actuellement sur un projet de film à long terme dans l’école de cinéma où il enseigne depuis vingt ans. En réalisant un film-essai, il sonde les relations entre attention et dispersion au cinéma et en classe. Sabzian rend compte du travail de lecture et d'écriture qui accompagne son processus de création. Asselberghs sélectionne ainsi régulièrement un texte qui l’intéresse et l’assortit d’une réflexion personnelle. Dans le premier épisode, il se penche sur En sortant du cinéma de Roland Barthes.

Eric de Kuyper: “Pink Ulysses is een duidelijke confrontatie, het resultaat van mijn studie van het surrealisme, van de droom, van het gebruik van kitsch, het gebruik van symbolen. Vroeger zou ik nooit zo een roos hebben durven of willen gebruiken, nu heb ik het gewoon gedaan. Het is die houding van: laten we eens even kijken of dat niet kan, of we er niets mee kunnen doen.”

Eric de Kuyper wil niemand overreden of bekeren, maar wel de vlam van de passie ook bij anderen aanwakkeren; om plezier te beleven. Geen platvloerse pret, maar de gesofisticeerde, Barthesiaanse notie van ‘le plaisir’: “Het opnieuw pogen te beseffen dat datgene waar het bij kunst uiteindelijk om draait het esthetische genot is. Het is opnieuw het recht opeisen om te zeggen: “Ik hou van”. Het is beseffen dat ik recht heb op ‘smaak’ en dat ik daarvoor de geldende normen wel eens moet doorbreken.”

One question...

Une question...

Eén vraag...

Eind 1991 verscheen het eerste nummer van Trafic, het testamentaire geesteskind van de vorig jaar overleden criticus Serge Daney. Voor Daney vormden “wereld” en “cinema” een onlosmakelijk geheel. (...) Met Trafic wou hij onderzoeken of vanuit cinema opnieuw een kritische distantie ontwikkeld kon worden. (...) Een gesprek met drie van de vier redactieleden: Raymond Bellour, Patrice Rollet, Jean-Claude Biette, beheerders van een zware erflast. Rollet: “We vertrekken vanuit de overtuiging dat de film moet blijven bestaan omdat ze een unieke ervaring is en blijft. Indien de film zou verdwijnen zou een deel van de mensheid verdwijnen want de cinematografische ervaring kan niet worden omgeschakeld naar een andere.”

So this film about a charged political moment remains strangely, and deliberately, disconnected from the politics of that moment. What interests Loznitsa isn’t the politics of the protests, or their political ramifications; what he focuses on and brings to the screen is the dramatic arc of protests as such.

Watching spacecraft float near a wormhole next to Saturnus in a packed Grand Eldorado on a Saturday evening is why we go to the movies. Watching that same spacecraft explode in outer space, seeing huge dust storms shroud the land and witnessing the last people on earth (almost) expire is why we’d maybe better stay at home.

Still, upon sauntering through the large and wide-ranging selection of pictures large and small, framed and unframed, hung high and low, or spread out on tables, I started to perceive Wolfgang Tillman’s show, 2017, as equally marking this moment in time, when high resolution camera phones have become completely ubiquitous.

The Guardian recently charted Kanye’s packed 12 months of megalomania: it really is a thin line between acting crazy and becoming crazy. You write: “The danger with Famous is that it risks being the very thing it wants to comment on.” I would argue: the force of Famous is that it risks being the very thing it wants to comment on.